Amerikan sarmaşığı: Parthenocissus quinquefolia

Alem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Rhamnales
Aile: Vitaceae
Cins: Parthenocissus
Tür: Parthenocissus quinquefolia

Bilimsel adı Parthenocissus quinquefolia olan halk arasında Amerikan sarmaşığı veya da hazan dalı olarak da bilinen bu sarmaşık türü Sivas’ta çokça kullanılmakta.  Kurak, hava kirliliğine dayanıklıdır. Kışın -25, -30’ C’ye kadar dayanırlar. İşte bu yüzden Sivas’ta çok rahat dikilebilir. Yaprakları oval, uzun sapları olan bitki baharda yeşil rengindedir. Yaprakları asma yaprağını andırır.

Sonbahara doğru kırmızı rengine döner. Sonbaharda kırmızıya dönen yapraklar dökülür ve bahçenizde görsel bir şölen olur. Yazı mevsiminde küçük yeşil çiçekler açar bu çiçekler sonbahara doğru mor renge dönüşerek birer meyve olur. Bu meyvelere kuşlar bayılır. Bu sayede bahçenizden kuş sesi eksik olmaz ama siz sakın aldanıp bu meyveleri yemeyin çünkü insanlar için zehirlidir.  Amerikan sarmaşığı çok hızlı büyür kıza sürede istediğiniz görüntüyü elde edebilirsiniz. Bu sarmaşığı ister bina giydirmede isterseniz de kuru bir ağaca sardırmada kullanabilirsiniz. Amerikan sarmaşığı o kadar hızlı büyür ki bazen budama yapmanız gerekebilir. İstemediğiniz dalları ilkbaharda kesebilirsiniz. Güzel bir şekil alması ve istediğiniz gibi büyümesinde budama çok önemlidir. Her türlü toprakta yetişen bu bitki sulamayı sever. Güneşli veya gölgeli yer ayrımı yapmadan gelişimini sürdürür.

Hanımeli: Lonicera periclymenum

Alem: Plantea
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Dipsacales
Aile: Caprifoliaceae
Cins: Lonicera
Tür: Lonicera periclymenum

Bilimsel adı Lonicera periclymenum  olan Hanımeli bitkisi hoş kokulu bir sarmaşık türüdür.  Türkçede hanımeli olmasındaki sebep ise çiçekleri açmadan önceki hali zarif ve narin görüntüsünden dolayı hanım eline benzetilmiş bu yüzden de halk arasında hanımeli olarak bilinmekte. Hoş kokulu bu bitkinin böyle zarif görüntüsüne aldanmayın kendisi -30 dereceye kadar soğuklara dayanabiliyor. Bu yüzden Sivas’ta rahatlıkla kullanabileceğiniz bir sarmaşık türüdür. Yetiştiği yere göre yaprak dökebilir. İlkbahardan sonbahara kadar aralıksız çiçek açabilir.Bu güzel çiçek için güneş çok önemli, güneşli yerleri çok sever eğer ev içerisinde bakacaksanız kesinlikle balkonda bulundurmalısınız.

 Bol güneşten ve yarı gölgeli yerleri sever. Eğer yeterli güneş alamazsa çiçek açma süresi uzar.  Toprak açısından çok seçici değildir. Eğer saksıda bakacaksanız humuslu bir toprak seçmenizi öneriyorum. Sulamasında ise dikkat etmeniz gereken şey toprağının kurumaması. İlkbahar ve sonbahara kadar bu süre içerisinde sulamasına dikkat etmeli ve toprağı nemli olmalı. Budama yaparken çok dikkat etmelisiniz çünkü budama yapılan hanımeli bir sonraki yaz geç çiçek açar. Bu sarmaşığı ister bahçenizde ister balkonunuzda kullanabilirsiniz. Pergola ve duvar örtmede başarılıdır. Hoş kokusu sayesinde sizi mest eder ve güzel çiçekleri sayesinde dikkat çekicidir. Kirli hava koşullarına dayanıklı olması da başka bir artıdır.

Çardak gülü: Rosa rampicanti

Alem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Rosales
Aile: Rosaceae
Cins: Rosa
Tür: Rosa rampicanti

Bilimsel acı Rosa rampicanti olan aslında hepimizin bildiği Çardak gül. Halk arasında sarmaşık gül olarak da bilinmekte. Hepimizin alışık olduğu bu bitkiyi  birçok bahçede görebilirsiniz. Çok çiçekli, sarılıcı olması ve donlara karşı dayanıklı olması tercih edilmesindeki önemli etkenlerden biri. Türlerine göre kokulu olanları bulunmaktadır. Güneşi yerleri severler. Toprak açısından da çok seçici değildir. Bakımı ise gayet kolay sulamasına dikkat edildikten sonra çok hızla büyürler. Sarmaşık güller genelde bahçe için kullanılır ev içinde pek tavsiye etmiyorum ama teraslarda, cephe giydirmede, çit bitkisi olarak istediğiniz yerlerde kullanabilirsiniz.

Mezara hangi bitkiler dikilebilir?
Bize sıkça sorulan sorulardan birisi. Sevdiklerinizin mezarını güzelleştirmek istemeniz çok doğal böylelikle onları unutmadığınızı hissetmelerini istersiniz. O çiçekler her açtığında onlarında mutlu olduğunu hissederiz. Her şeyden önemli olan diktiğiniz bitkinin bulundukları mezarlığın düzenli bakımına ve düzenli olarak çiçek bakımı yapmanız gerekmektedir. Ancak böylelikle devamlılığı sağlarsınız.

Çiçekli bitki istiyorsanız soğanlı bitkiler dikebilirsiniz. Nergis, zambak, safran gibi soğanlı bitkiler dikebilirsiniz. Kış aylarında çiçek açtığı için tercih edilebilir. Lakin soğanların bir sene sonra daha verimli çiçek vermesi için yerlerinden sökülüp dinlendirilmesi gerekmektedir. Özellikle soğuk kış günlerine dayanıklı olan süseni dikebilirsiniz.Başka bir çiçekli tür olan sardunyada dikebilirsiniz. Bakımı kolay çiçekleri güzel olan bir bitkidir. Sıcak yaz günlerine dayanabilir.  Eğer mavi yabani sardunyayı dikecekseniz. Bolca tohum döktüğünü bilmelisiniz. Yabani bitkilerin yayılıcı olduğunu unutmamalısınız.

    Krizantem

Başka bir tür size Krizantem’dir. Rengârenk çiçekleri olan bu bitki yaz ve sonbaharda farklı çiçek açmasıyla ünlüdür. Soğuğa dayanıklı olması da ayrı bir özelliğidir. Özel olarak kuruyan dallarının budanması gerekir. Böylelikle her sene tekrardan açarlar.

      Acem halısı

Güller ise  mezar için kullanılan gider güzel bir bitkidir. Soğuğa dayanıklı olması ve kokulu türleri olmasından dolayı sıkça tercih edilir. Birde yer örtücüler var bunlardan ise âcem halısı hoş renkli çiçekleri ile göze hitap eder bakım veya budama gerektirmez.

Gül ve hastalık

O çok sevdiğimiz, masallara konu olan, kokusuyla bizi büyüleyen essiz güzellikte olan canlılar; güller. Hemen hemen her bahçede, parkta, balkonda görebiliriz. Genel olarak bakımı kolaydır. Bakımı ve budaması düzenli olarak yapılıyorsa hastalanmaları için hiçbir sebep kalamaz. Lakin dış etkenlerden tutunda çevresindeki başka bitkilerden gelen hastalıklardan dolayı bile bitkinin zarar görebilir. Doğru sulama yapılmaması da hastalığı ilerletebilir. Gülde görülen hastalıklardan bazıları;

• Pas hastalığı: Yapraklarda kurumaya, sararmalar bu hastalığın belirtisidir. Bu hastalık asalak mantarların sebep olduğu bir bitki hastalığıdır. Bu hastalıktan kurtulmak için öncelikle hastalanan bitkinin diğerlerinden uzaklaştırılması gerekli daha sonra sararan yaprakların temizlenmesi gerekli. Tarım ilaçları satılan yerlerden alınan ilaçla, ilaçlanmalıdır.
• Kara Leke hastalığı: Genelde yapraklarında görülür. Yuvarlak kara renklidir. Yaprak altında veya üstünde bulunur ve giderek büyür. Bu hastalık görüldüğünde hemen sararan yaprakların toplanıp uzaklaştırılması gerekir. İlaçlama yapılması gerekir. Genelde aksamları 7-14 gün arayla ilaçlanmalıdır.
• Yaprak biti: Güllerin yapraklarının sararmasıyla başlar ve çok sık görülen bir hastalıktır. Gülün taze sürgünlerinde ve yaprak altlarında bulunur. Öncelikle yapmanız gereken bitkiyi diğer bitkilerden uzaklaştırmak olmalı. Toprağının değişmesi ve sararan yaprakların temizlenmesi gerekir. Daha sonra tarım ilacı satılan bir yerden aldığınız ilacı 15 günde bir uygulamanız gerekmektedir.